Sanal Gerçeklik (Virtual Reality - VR) şirketler için ne tür avantajlar sağlar?
Global markaların büyük bir kısmı, Metaverse bileşenleri AR ve VR ile daha fazla ilgilenirken, diğerleri çevrimiçi alanlarda sanal mağazalarını açarak reklam yapmaya başladı. Peki, bu sanal mağazaların bulunduğu çevrimiçi alanlar, katılımcı kitlesini nasıl çekmeyi planlıyor? İki boyutlu ekranlarla deneyimlenen web tabanlı üç boyutlu çevrimiçi alanları kimler, neden ve nasıl kullanacak? Alıştığımız e-ticaret sitelerinden istediğimiz ürünü kolayca satın almak yerine, neden iki boyutlu ekrandaki üç boyutlu bir mağazadan daha zor etkileşimlerle alışveriş yapalım? Teknoloji, genellikle insan hayatını kolaylaştırma odaklı gelişir. Bu sebeple, kendimizi sanal mağazanın içerisinde hissederek, istediğimiz ürünü evire çevire inceleyebilirsek, belki o zaman işler değişir. Bu da sadece VR/MR başlıklarıyla mümkün olur. Deneyimsel pazarlama, satışı hızlandırırken satın almayı kolaylaştırır.
Teknoloji analistleri, şirketlerin VR ile gelir artışı sağlayabileceğini söylerken, XR dijital dönüşümü benimseyen şirketler bunu uygulamaya başladı bile. VR donanımların fiyatları düştükçe, tüketici tarafında ve iş dünyasında daha fazla kullanılmaya başladı. Yöneticiler, işletmelerine gelir sağlayacak yönlerini keşfettikçe sanal gerçekliğe olan ilgileri daha fazla artmaya başladı. Şirketler için VR’ın geri dönüş potansiyeli oldukça büyük. Şimdi, şirketlerin VR kullanarak gelirlerini nasıl artıracağını inceleyelim.
İşletmenizi ve ürünlerinizi VR uygulamanızda deneyimsel pazarlama ile tanıtın
Üretim yapan şirketler, ürünlerini VR uygulamalarında üç boyutlu etkileşimli hale getirip satışları hızlandırabilir. Otomobil üreticileri test sürüşlerinde harcanan zamanı azaltmak ve henüz bayiye gelmemiş olan araçları tanıtmak için, VR başlığı ile denetiyor. Müşteri, satın almayı düşündüğü modeli istediği gibi ek donanımlarla özelleştirebiliyor. Renk seçimi, cam filmi, jantlar, spoiler gibi modifikasyonlar VR ortamında kolayca yapılabiliyor. Forbes, Audi’nin Londra'daki pilot bayisinde, VR deneyiminin yeni araba satışlarını yüzde 60 ila 70 oranda artırdığını, satışların yüzde 75'inin ilk defa Audi satın alan müşterilere yapıldığını bildirdi.
Mobilya ve dekorasyon üreticileri, VR aracılığıyla ürünlerini satın almadan önce müşterilerine deneyimletebilir. Mobilyaların konumlandırılacağı oda ölçüleriyle gelen konsept odalara, VR başlığı ve kontrolcülerle eşyalar menüden seçilerek konumlandırılır. Müşteri; koltuk, koltuk takımı, duvar ünitesi, masa, sehpa, mutfak dolabı, banyo takımı, armatürler, duvar boyası, parke ve tüm dekorasyon ürünleriyle kendi sanal evini doldurabilir. Sanal evin odaları gezilirken 360 fotoğraflarla sanal tur ya da 360 video çıktısı alınabilir. 360 Sanal tur, müşteriye özel bir link ile teslim edilir. 360 Video ise Youtube’a yüklendikten sonra, üretici firma tarafından hediye edilen Cardboard VR gözlük ile tekrar tekrar deneyimlenebilir.
Endüstriyel makine imalatı yapan üreticiler için ürünlerini sergilemek oldukça zordur. Çünkü devasa makineleri konumlandırabilecekleri fiziksel mağazaları yoktur. Ayrıca genellikle talepler doğrultusunda imalat yapar ve teslim ederler. Üreticiler, makinelerini VR uygulamalarıyla sanal showroom/fabrika içerisinde etkileşimli olarak tanıtabilir. Çoklu katılımla satış temsilcisi ve müşteri avatarlarıyla fabrikaya giriş yapar. Temsilci tüm makineleri tek tek çalıştırıp, özelliklerini ve öne çıkan detaylarını deneyimletir. Müşteri isterse, makinenin tüm parçalarını tek tek birleştirip, kullanabilir. Düşünsenize fiziksel bir mağaza açmadan kendi sanal mağazanızı tüm dünyaya açıyorsunuz. Metaverse mağazası değil yalnız, VR mağazası. Çünkü Metaverse henüz yok.
Tekstil ve giyim üreticileri, web tabanlı sanal mağazalar açmak yerine, VR mağazalarında ürünlerini müşterilerin avatarlarına denetebilir. Müşteri, web tabanlı sanal mağazada avatarına giydirdiği kıyafeti, beden problemi yaşamamak için almak istemeyebilir. Ancak VR başlığını herhangi bir yerde takıp, ürünleri birebir ölçülerindeki avatarının üzerinde görüp siparişi verebilir. Fiziksel mağazaya gitmeden, deneme kabinlerinde vakit harcamadan hızlı ve kolay alışveriş. Modacılar, yeni koleksiyonlarını 30 ar kişilik çoklu katılımlı VR showroomlarında tüm dünyada görücüye çıkarabilir. Kumaş üreticileri, ürünlerinin gerçekçi detaylarını 3D tarama ile dijital ortama aktarıp, kullanım durumlarına göre hem web hem de VR ile tüm dünyada sergileyebilir.
Endüstriyel tasarım ve prototipleme için VR kullanarak zaman kazanın
Endüstriyel üretim öncesi üç boyutlu modeller bilgisayar ortamında tasarlanır. Prototip her zaman tek seferde oluşturulamaz. Bazen parça uyumsuz olur ve tekrar modelde düzenleme yapıp yeni bir prototip oluşturmak gerekir. Bu tür senaryolar ekstra zaman ve maliyet gerektirir.
Tasarımcı, bilgisayarda hazırladığı üç boyutlu modeli VR yazılımına aktarıp bire bir ölçekte incelerken, daha yakından ve sezgisel kontroller yaparak düzenleyebilir. Model üzerine düzeltilmesi gereken notları alıp, prototipleme öncesi modeli son haline getirebilir. Parçanın takılacağı yere uyumluluğu ve birlikte çalışması VR simülasyonuyla her açıdan kontrol edilebilir. Tasarımcı, model üzerindeki değişiklikleri VR başlığı kontrolcülerinin dışında el ve parmak hareketleriyle de yapabilir. Çoklu katılımla dünyanın her yerindeki diğer tasarımcı ya da mühendislerle fikir alışverişi yaparak, model üzerinde birlikte çalışabilirler. Hali hazırda otomotiv sektöründen Ford, Volvo ve Kia gibi bir çok üretici yıllardır tasarım tarafında VR kullanıyor.
Reklam stratejilerinize VR’ı ekleyin
Bir şirketi, mağazayı, okulu, oteli, hastaneyi ya da fabrikayı tanıtmanın en akılda kalıcı yolu 360 sanal tur ya da 360 video ile yapılan sanal gerçeklik sunumlardır. Çünkü, klasik yöntemlerle yapılan sunumların dışında, bulunma hissiyle daha fazla içselleştirme sağlar. Hazırlanan 360 video Youtube’a yüklendikten sonra, markaya özel baskılı Cardboard VR ile deneyimlenir. Cardboard VR üretimleri ihtiyaca göre ve maliyet odaklı yapılabilir. İnce kartondan davetiye niteliğinde yapılmış bir Cardboard VR ile daha kalın kartondan yapılmış ekstra malzemeleri olanı arasında maliyet farkı olur. Yeni ürünlerin ya da servislerin tanıtımı yine 360 video, VR simülasyon ya da oyunlarla yapılıyor. Qatar Airways, yeni business class paketi Qsuite'i piyasaya sürmeden önce, reklamını yapmak için 360 VR videoyu tercih etti. Walmart, alışveriş ve perakende deneyiminin geleceğini gösteren tamamen sürükleyici bir VR mağaza içi alışveriş deneyimi yarattı. Siemes, tüketicilerin firmayla ilgili bilgilerini sınayabileceği VR mobil uygulama geliştirdi.
Toplantı ve etkinliklerinizde VR’ı kullanın
Uzaktan iş birliği ve karar alınması gereken toplantılar yıllardır online video konferans görüşmeleriyle yapılıyor. Tabi bu, iki boyutlu ekranlarla mümkün olduğundan etkileşimler de buna bağlı olarak sınırlı. Günümüzde toplantılar, VR başlıklarıyla yapılmaya başladı. Hali hazırdaki VR toplantı uygulamalarına çalışma masası, bilgisayar ekranı ve klavye dahil edilebildiği gibi, online video ile katılım da sağlanabiliyor. Avatarlarıyla toplantıya katılanlar, daha doğal etkileşimlerle fikir alışverişi yapıp kararlar alabiliyor. Söz konusu şirkete özel bir VR toplantı yazılımıysa, daha önceden kütüphaneye aktarılan 3D modeller toplantı masasına getirilip, katılımcıların etkileşime geçebilmesi sağlanabilir. Yine kütüphaneden seçilen 360 video tüm katılımcılarla beraber izlenebilir. Toplantı notları, uygulama içi video kaydı ya da klasik yöntemle toplantı asistanının, bilgisayarına notlar almasıyla tutulabilirJ Bunun yanı sıra, etkinlikler için markaya özel VR oyun ve uygulama deneyimleri de kesinlikle fark yaratıyor. Oyunlar, genellikle kısa süreli puan kazanma odaklı kurgularla geliştirildiğinden, yarışmalar düzenlenebiliyor. Katılımcı, oyunun içerisindeki reklam alanlarında marka logosunu görerek oyunu oynuyor. En yüksek puanı alan katılımcıya hediye verilebiliyor.
Personeli işe almadan önce VR ile değerlendirin ve eğitimler verin.
İşletmeler personelleri için mülakat, oryantasyon ve eğitim süreçlerinde VR donanım ve yazılımlarını kullanıyor. Mülakat sürecinde, VR kullanılarak personelin görevini ne kadar doğru yapabileceği test edilebiliyor. Üç boyutlu VR ortamlarındaki etkileşimler ve interaktif 360 videolar bu konuda işletmelere yardımcı oluyor. İşletmenin, doğru personeli en kısa sürede seçebilmesine olanak sağlıyor. VR yazılımın kullanıcı etkileşimlerinden yola çıkarak vereceği rapor ile yüzdesel başarı oranı ortaya çıkıyor. Yeterlilik seviyesini geçen personel işe alınmaya hak kazanıyor. Tabi bunlar sadece başlangıç. Gelecekteki mülakatlar, çoklu katılımlı VR ortamlarında yapay zekaya karşı bir mücadele de olabilir. Lloyds Banking Group, 2017 yılında işe alacağı mezunları değerlendirmek için VR testlerini kullanan ilk kuruluş oldu.
Yeni işe başlayan personel; işletmeyi, ürünleri, servisleri ya da faaliyetleri VR ile daha hızlı öğrenip yapacağı işe daha çabuk adapte olur. İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri VR içeriklerle anlatıldığında daha akılda kalıcı olur. Zorlu koşullarda çalışan personel, VR ortamında maruz kalma tekniği ile yapacağı işin tehlikelerinin farkına varır. İşletmenin her alanı, faaliyetleri, organizasyon yapısı, personelin görev ve sorumlulukları dahi hepsi VR ile bulunma hissi sağlanarak aktarılır. Farklı lokasyonlardaki fabrika ve şubeler 360 videolarla personele tanıtılır.
Satış temsilcisi eğitiminde Role Play sık kullanılan bir eğitim metodudur. Personellerin biri müşteri, diğeri ise satış temsilcisi olur. Satış temsilcisi rol yaparak müşteriye ürünü satmaya çalışır. Bu tür eğitimlerde katılımcılar birbirini tanıdığı için konsantrasyon azalır ve eğitim genellikle eğlenceli bir doğaçlamaya dönüşür. Ancak, ölçülebilir verilerle sonuçlanan Role Play VR uygulamaları personelin rolünü daha kontrollü ve doğru yapmasını sağlar. Personel, yeterlilik testinde olduğunun bilinciyle, en yüksek performansını sergilemeye hazır olacaktır. Satış eğitimlerinin dışında, yeni ürünlerin montajı personellere VR içeriklerinde üç boyutlu etkileşimlerle öğretilebilir. VR etkileşimleri, dokunsal eldiven ve aksesuarlar kullanılarak bir sonraki seviyeye şimdiden taşınabilir.
Şirketler, aşağıda listelediğim tüm süreçlerinde VR donanım ve içeriklerini kullanabilir;
- Mülakat ve oryantasyon
- Personel iş eğitimi
- Personel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi
- Tasarım, prototipleme
- Toplantı, etkinlik
- Reklam
- Satış
- Pazarlama
Bir sonraki yazımda, şirketlerin AR ile gelirlerini nasıl artırabileceğini anlatacağım.
Şafak Arslan hakkında
Şafak Arslan, 2015 yılından bugüne XR donanım ve yazılımlarıyla ilgili üretim, ürün geliştirme, danışmanlık ve tedarik faaliyetleri yürütmektedir. XR ürün tedariği ve danışmanlık faaliyetlerine, kurucusu olduğu 360 Teknoloji Yatırımları San. Tic. A.Ş. firması ve www.360avm.com.tr e-ticaret sitesiyle devam etmektedir. AR-VR projeleri üzerinde çalışmaktadır.
Kaynaklar:
https://www.techtarget.com/searchcio/post/3-enterprise-uses-for-virtual-reality
https://www.business.com/articles/virtual-reality-business-use-cases/
https://virtualspeech.com/blog/vr-applications
https://www.singlegrain.com/virtual-reality/virtual-reality-ads/